Podstawą do orzeczenia o wysokości alimentów przez sąd są wszelkie usprawiedliwione i uzasadnione potrzeby dziecka, zarówno te bytowe jak i związane z kształceniem się czy sytuacją zdrowotną. Pod uwagę sąd bierze również możliwości finansowe rodzica – wysokość jego zarobków i zasobność majątkową – stanem na chwilę wydania wyroku. Każda istotna zmiana wymagań i potrzeb dziecka lub sytuacji materialnej zobowiązanego może stanowić podstawę do wystąpienia do sądu o zmianę wysokości alimentów – podwyższenie lub obniżenie.
Oczywistym jest fakt, że wraz z dorastaniem dziecka, wydatki na zaspokajanie jego potrzeb rosną. Oprócz uczęszczania do szkoły, wiele dzieci realizuje dodatkowe zajęcia pozaszkolne, które niekiedy obejmują również okres wakacji. Zwiększa to wydatki chociażby na transport i materiały edukacyjne, co często wpływa na wysokość alimentów.
Poza wydatkami związanymi z edukacją, należy wspomnieć o możliwych nieprzewidywalnych wydatkach w postaci pokrycia kosztów diagnostyki i leczenia w przypadku zachorowania dziecka. Niekiedy sytuacja ta ma przedłużone w czasie skutki, na przykład w postaci większych wydatków na specjalną dietę czy turnusy rehabilitacyjne.
Orzeczenie o podwyższeniu alimentów przez sąd pociąga za sobą konieczność upewnienia się, że nastąpiła zmiana sytuacji życiowej stron, uzasadniająca żądanie zmiany wysokości świadczenia. Sąd również musi porównać nowe potrzeby dziecka z możliwościami majątkowymi i zarobkowymi zobowiązanego rodzica na chwilę wpłynięcia nowego żądania
W przypadku dziecka pełnoletniego, może również zajść potrzeba podwyższenia alimentów. Dzieje się tak w przypadku braku możliwości samodzielnie pokryć koszty utrzymania się – czyli najczęściej w przypadku podjęcia przez dziecko studiów lub też z powodu niepełnosprawności uniemożliwiającej pracę zarobkową.
Po ustaleniu potrzeby podwyższenia alimentów, należy wystąpić z odpowiednim wnioskiem do sądu rejonowego, który:
Wybór sądu należy do osoby wnoszącej pozew. Jeżeli strona pozwana mieszka poza granicami kraju, należy pozew kierować do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania powoda. Fakt zamieszkania pozwanego za granicą nie stanowi bowiem przeszkody do rozpatrzenia sprawy przez sąd na terenie Polski.
Warto pamiętać, że wnieść o podwyższenie alimentów możemy nie tylko w przypadku wzrostu usprawiedliwionych potrzeb dziecka, ale również w przypadku wzrostu możliwości finansowych rodzica zobowiązanego do płacenia alimentów. W pozwie należy wskazać wartość przedmiotu sporu, tj. łączną kwotę świadczenia za rok.